Sterktes van mensen met ASS

De vaststelling dat de hersenen van mensen met ASS anders functioneren heeft niet alleen nadelen. 

We kunnen en mogen ASS dan ook niet enkel definiëren in termen van moeilijkheden of problemen. Mensen met ASS hebben heel wat talenten en sterktes die maar al te vaak over het hoofd gezien worden of onbenut blijven. Dit zorgt niet enkel voor een zeer negatief beeld van ASS, maar mensen met ASS worden ook te weinig aangesproken op hun sterktes. Een belangrijk onderdeel van motivatie (bv. als student of op de werkvloer), is de mate waarin onze competenties en talenten aangesproken worden en de mate waarin we als mens het gevoel hebben dingen te doen waar we goed in zijn. 

Wanneer talenten of sterktes bij ASS onderzocht worden, vindt men doorgaans talenten in één van de volgende gebieden:

  • geheugen
  • visuospatiële vaardigheden (zien en verwerken van een waarneming in de ruimte)
  • rekenen
  • tekenen
  • muziek.

Een verhoogde detailgerichtheid betekent dat taken waarvoor een oog voor detail vereist is, beter worden uitgevoerd. Wanneer muzikaal getalenteerde mensen met en zonder ASS vergeleken worden, blijken mensen met ASS toonhoogtes beter te kunnen onderscheiden en onthouden. Zo’n uitgesproken talenten komen iets vaker voor bij mensen met ASS, wat zeker niet betekent dat alle mensen met ASS dergelijke talenten hebben. Net zoals de moeilijkheden die mensen met ASS ervaren, zijn de sterktes en talenten voor elke persoon met ASS anders. Deze talenten zijn ook niet exclusief voor mensen met ASS en komen ook voor bij mensen zonder ASS.

De ASS-kenmerken zelf hebben ook potentiële voordelen. Hoewel de zeer intense interesses van mensen met ASS vaak negatief bestempeld worden, betekent dit eveneens dat mensen met ASS zich erg kunnen verdiepen in een specifiek thema. Tijdens studies of op de werkvloer kan dit betekenen dat ze over een zeer rijke kennis beschikken binnen hun vakgebied. Deze positieve insteek geldt ook voor hun verminderd inlevingsvermogen in anderen. Ze volgen hun eigen ideeën en gedachten en zijn hierdoor mogelijk minder beïnvloedbaar door anderen of bieden vaker een origineel perspectief. Mensen met ASS hechten veel belang aan regels en routine, wat maakt dat ze betrouwbaar zijn en afspraken goed nakomen.

Om het functioneren van mensen met ASS écht goed in kaart te brengen, moet men zowel moeilijkheden als sterktes evalueren. Waar ondersteuning nodig is bij moeilijkheden, is het even belangrijk dat sterktes benut worden. Mensen met ASS kunnen een grote meerwaarde betekenen op de werkvloer, al vraagt dit een goed evenwicht tussen ondersteuning enerzijds en taken die bij hun competenties aansluiten anderzijds. 

Bronnen
  • Baron-Cohen, S., & Lombardo, M. V. (2017). Autism and talent: the cognitive and neural basis of systemizing. Dialogues in clinical neuroscience, 19(4), 345.
  • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2012). Self-determination theory. In P. A. M. Van Lange, A. W. Kruglanski, & E. T. Higgins (Eds.), Handbook of theories of social psychology (p. 416–436). Sage Publications Ltd. 
  • Duret, P., Samson, F., Pinsard, B., Barbeau, E. B., Boré, A., Soulières, I., & Mottron, L. (2018). Gyrification changes are related to cognitive strengths in autism. NeuroImage: Clinical, 20, 415-423.
  • Happé, F. (2018). Why are savant skills and special talents associated with autism?. World Psychiatry, 17(3), 280.
  • Meilleur, A. A. S., Jelenic, P., & Mottron, L. (2015). Prevalence of clinically and empirically defined talents and strengths in autism. Journal of autism and developmental disorders, 45(5), 1354-1367.